Het is donderdagavond, de kinderen liggen op bed. Dus een mooi moment om eens de televisie aan te zetten. Toeval of niet, er start weer een nieuwe aflevering van Kamp van Koningsbrugge. Een mooi programma over doorzettingsvermogen, teamspirit tijdens een commandotraining van de special forces. Deelnemers zijn al uren wakker en lopen op hun tandvlees. Bijna niet gegeten, vechtend tegen de slaap, staat er een volgende nachtopdracht op het programma. Ze moeten labels vinden met hun eigen naam, in het stikdonkere bos. De deelnemers krijgen als enige attributen een hoofdlamp, een kompas en een kaart mee. Een uitdaging met weinig slaap, erg weinig licht, zodat je maar een meter voor je uit kunt zien. Het landschap eromheen blijft verborgen in de donkere nacht. Tel daar de enorme fysieke vermoeidheid en de kou bovenop en je hebt een loei zware opdracht.

Evaluatie

Het is mooi om te zien hoe de verschillende deelnemers hiermee omgaan. De ene worstelt enorm, de andere wat minder en weer iemand anders juist niet. Achteraf wordt er dan ook geëvalueerd over de verschillende uitdagingen die iedereen ervaarde. Wat ik (Wim Snoep) mij afvroeg tijdens het kijken van deze opdracht: Hoe kun je je nog verder trainen op zo’n situatie? Kun je leren van je navigatiefouten? Of leren van anderen? Zou het niet mooi zijn om terug te kunnen kijken, hoe heb ik gelopen? Waar liep ik verkeerd? Hoe verging het de ander tijdens zijn route naar hetzelfde punt? Wat zag ik toen zelf op dat moment om 3u ’s nachts? Natuurlijk heb je een tracker nodig die je dit kan vertellen. Stel je echter voor dat je deze draagt. Dan zou je een kaartje kunnen maken van jouw route(s) die nacht, maar ook de routes van anderen kun je in kaart brengen. Vervolgens kun je jouw route vergelijken met die de anderen. Waar stond ik veel stil? Waar keek ik toen naar? Waar was ik eventueel naar op zoek? Kan ik nogmaals zien en ervaren wat ik toen zelf zag of wat die ander toen zag?

Zo’n visualisatie is erg nuttig om praktisch te onderkennen waar jouw routes beter kunnen. Waar iedereen vastliep, welk punt het makkelijkst te bereiken was en dergelijke. Zo’n visualisatie mag je een heatmap noemen. Met heatmaps kun je door ‘warmtebeelden’ zien wat hotspots zijn en welke plaatsen sporadisch(er) bezocht zijn. Waardevol in bovenstaande situatie.

Van Commando heatmap naar de organisatie

Neem deze gedachte eens mee richting jouw organisatie. Zoals ieder bedrijf gebruiken we vele vormen van bedrijfsapplicaties om ons werk te kunnen doen. Bijvoorbeeld als controller, als inkoper, als engineer in de fabriek. Weet men exact hoe de verschillende applicaties werken? Hoe effectief? Waar de verbeterslagen liggen?

Je kunt je voorstellen dat zo’n heatmap een erg verhelderend beeld kan geven. Een heatmap laat zien welke functionaliteiten in je applicatie wel of niet gebruikt worden. Een Heatmap laat ook zien welke knoppen er worden gebruikt (of juist niet) en hoeveel er geklikt wordt. Dit kan weer leiden tot verder onderzoek. Waarom worden ze niet gebruikt? Door welke doorgroep wel en juist niet? Zo zou bijvoorbeeld zichtbaar kunnen worden dat bepaalde knoppen in een type browser niet zichtbaar zijn. Je kunt je voorstellen dat zodra je achteraf, bijna letterlijk over de schouder van de gebruiker kan meekijken of een beeld krijgt wat 10.000 gebruikers per dag doen, of niet doen in verschillende applicaties, dit veel inzichten kan opleveren.

Een voorbeeldje:

Functionaliteiten

• Er zijn verschillende oplossingen die je kunt ‘aanhaken’ op jouw webapplicatie(s) en waarmee je dus gedrag en functionaliteiten kunt onderzoeken. Enkele voorbeelden van oplossingen:
• Muisbeweging per individuele gebruiker.
• Heatmaps per applicatie. In de heatmap staan kleuren, die weergeven of er veel of weinig activiteit binnen jouw applicatie. Weer te onderscheiden in click maps, scroll maps, mouse maps
• Clicks door een individuele gebruiker.
• Geen activiteit/focus (meer) inzicht.
• Recording van activiteit van een gebruiker. Het bezoek wordt opgenomen. Hierdoor zie je de muis bewegingen en click acties terug. Je brengt hiermee je userflow in kaart.
• Blurren/afschermen van bepaalde delen van het scherm, zoals bijvoorbeeld als er rechtsboven de naam van de gebruiker wordt weergegeven, of inhoudelijke data die terug te relateren zou zijn naar een gebruiker.
• Filteren/segmenteren van data in de heatmap.
• Exporteren/importeren van gegevens/gebruikerssegmenten.

Afhankelijk van de oplossing wordt soms meer of minder aangeboden dan bovenstaande lijst.

Click map, Scroll map, Movement Map

Click maps zijn erg nuttig om te zien of gebruikers knoppen gebruiken, of juist denken dat een bepaalde visualisatie een knop is en ze hier dus een knop zouden verwachten. Ook kun je achterhalen, wanneer een functie op twee manieren bereikbaar is, welke het meeste wordt gebruikt (of in het oog springt).

Een scroll map maakt door middel van kleur inzichtelijk hoeveel gebruikers daadwerkelijk naar beneden scrollen op jouw pagina. Hoe goed wordt bijvoorbeeld een blog of een artikel gelezen? Of, een ander voorbeeld, is diegene op zoek naar iets wat ze niet terugvinden, omdat ze niet ver genoeg naar beneden scrollen?

Een Movement map toont de plaats van de muispijl. Erg interessant want vaak ‘leest’ een gebruiker door de muis over de pagina te bewegen. Hierdoor kun je goed achterhalen, wat veel gelezen/bekeken wordt, waar men lang stilstaat en dus wellicht moeilijker te lezen of te begrijpen is. Ook kun je zien of een gebruiker op zoek is naar iets. Wellicht een indicatie om het een en ander wat te vereenvoudigen.

Met name de combinatie tussen de opnames van gebruikersgedrag en de bovenstaande verschillende maps, geven een erg goed beeld van waar mogelijke aandachts-/verbeterpunten zijn.

Deze heatmap software zie je vaak ingezet worden naast de impliciete feedback (meekijken in aantal gebruikers per applicatie of pagina) of expliciete feedback (vragen naar ervaring). Sommige oplossingen bieden een combinatie van impliciete feedback aan.

Bekende heatmap tools zijn;

• Mouseflow
• Contentsquare(Clicktale)
• Hotjar

Hoe werkt het?

Tja, eigenlijk erg eenvoudig. Een klein stukje javascript dient toegevoegd te worden aan de webpagina code. Dit is vaak erg gemakkelijk bij maatwerk gemaakte applicaties waar ook actief wijzigingen op plaatsvinden. Gaat het om een standaard SAAS oplossing als applicatie? Dan kan het toevoegen van een stukje script wellicht niet of erg lastig zijn. Mocht je organisatie impliciete- of expliciete feedback oplossingen gebruiken, dan kan het script ongetwijfeld hiermee gecombineerd worden. Nog handiger is het gebruik van een tagmanager die het script voor in de applicatie verzorgt. In de Tagmanager kan de koppeling worden gelegd met een heatmap, analytics of expliciete feedback oplossing.

Meer weten over het optimaliseren van UX?

Wil je meer weten over verschillende heatmap oplossingen of over feedback verzamelen in het algemeen? Voel je vrij om hieronder een bericht achter te laten of om contact met ons op te nemen.